Op maandag 11 maart 2019 vond in Den Haag het Kunstcongres met perspectief van regio West plaats, het laatste Kunstcongres van 5 regionale edities. Opnieuw een bijzondere dag, met een diversiteit aan kunstwerken en hier en daar een traan van geluk. Proef de sfeer van dit Kunstcongres en bekijk de foto’s.
Kunstcongres met perspectief regio West is de vijfde en laatste editie van 2018/2019 en vindt plaats in Den Haag. Kunstenaars met een arbeidsbeperking krijgen deze dag de kans te exposeren tussen de werken van Pulchri-leden, in galerie Pulchri. Grote namen als Jozef Israëls en Hendrik Willem Mesdag sloten zich ooit aan bij deze Haagse kunstenaarsvereniging.
Talent en lef
Al vroeg komen 34 beeldend kunstenaars met hun kunstwerken aan. Om later die dag hun werk in een expositie aan de kunstcommissie en vakgenoten te tonen, maar ook om geïnspireerd te worden. Staatssecretaris Tamara van Ark van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) opent halverwege de dag de expositie: ‘De mensen die vandaag meedoen, tonen ontzettend veel moed door hun werk tentoon te stellen. Als je hier exposeert, dan heb je eigenlijk al gewonnen. Ik moedig alle kunstenaars dan ook aan om dóór te gaan met hun werk.’
Voor veel creatieven betekent het een primeur, iets wat Tamara van Ark toejuicht. ‘Wat mij aanspreekt aan het Kunstcongres van UWV, is dat het een grote uiting is van emotie. Daar horen ook worstelingen bij. Vandaag zien we mensen met zowel talent als lef. Ik durf zelf niet zomaar iets wat ik heb geschreven of getekend voor het voetlicht te brengen. Ik heb daar veel respect voor.’
Schilderen als therapie
Na de officiële opening van de tentoonstelling stroomt de stijlvolle Mesdagzaal binnen enkele minuten vol. Kunstenaar Jan Paul van der Tang staat naast zijn kubistische houtwerk ‘Recycle victory city’. Hij werd in 2000 getroffen door leukemie. Na een periode van chemo’s en bestralingen werd verven voor hem een soort therapie. Jan Paul: ‘Je ziet vaker dat mensen die ziek worden of iets heel heftigs meemaken ineens een nieuwe uitdaging vinden. Ik had geen idee wat ik deed met mijn kwast, ik kon niet schilderen, maar het voelde goed.’ Waarom hij vandaag meedoet? ‘Heel simpel. Ik hou van wedstrijden.’
Kracht opdoen
Johanneke Liefaard las op de site van UWV Perspectief over het Kunstcongres. Ze hoopt na deze expositie meer series te kunnen maken als schilder. Jaren terug werd Johanneke gediagnosticeerd met een borderline persoonlijkheidsstoornis. Haar rood-witte doeken zijn het product van ‘een donkere periode’, vertelt ze over haar abstracte werk ‘Synchronized cuts’. ‘Ik wil graag ontdekken wat exposeren met je doet. Ik hoop dat ik hier de kracht opdoe om op regelmatige basis werk te maken.’
Ondernemen als kunstenaar
De kunstenaars krijgen deze dag ook coaching van professionele kunstbuddy’s. Sabina Trompert, al 20 jaar artistiek leider en een bekende in de kunstwereld, constateert dat het niveau ‘enorm hoog’ ligt. ‘Ik zie een grote diversiteit aan doeken, en dat vind ik prachtig om te zien.’
Kunstbuddy Emma van Noort sluit zich daarbij aan. ‘Wat mij opvalt: ik krijg bijna geen technische vragen, maar vooral vragen over het ondernemen. De kunstenaars zijn al zó ver in hun ontwikkeling, dat ze mij ook weer inspiratie geven.’
Drijfveer
Inspiratie opdoen. Het is misschien wel de belangrijkste drijfveer voor de aanwezige kunstenaars. ‘Ik ben al mijn hele leven bezig met schilderkunst’, vertelt Jacqueline Prick. Ze is als longpatiënt volledig arbeidsongeschikt, exposeert regelmatig, maar kreeg eind vorig jaar een teleurstelling te verwerken. ‘Niemand kocht mijn werk bij een grote tentoonstelling in Rotterdam, waar ik lang naar had uitgekeken.’ Vandaag krabbelt ze weer op, zegt ze. Ze toont het vrolijke ‘Harmony’. Haar werk omschrijft ze als simplistische, bijna naïeve kunst, waar je ‘van opfleurt door de heldere kleuren.’
Oud-winnaar Kunstcongres
Sander du Floo, een van de kunstcommissieleden, vertelt dat de kunstcommissie lang heeft moeten overleggen voor ze het eens waren. Hij heeft kunstenaars gezien die ‘technisch goed onderlegd zijn, het vak verstaan en echt esthetisch werk maken’.
Zijn positie in de jury is een bijzondere: in 2014 won hij als fotograaf op het landelijke UWV Kunstcongres in het Cobra Museum. ‘Dat gaf me een enorme boost om verder te gaan, ondanks dat ik met mijn hartproblemen niet volledig kan werken. Inmiddels heb ik mijn portfolio getoond in galerieën in Antwerpen, New York en Sydney. Zo bouw ik een mooi cv op.’ Sander hoopt binnen 2 jaar volledig zelfstandig kunstenaar te zijn.
Winnaars Kunstcongres West
Sanders ontwikkeling kan zomaar het voorland zijn van de winnaar van vandaag, Xander Rijkee (Goudswaard, 41). Hij toont trots zijn keramische beeld ‘Tea wisdom’. Hij noemt het verrassend dat de jury een beeld heeft uitgekozen als winnaar. ‘Die zijn toch moeilijker op waarde te schatten.’ Xander moest 8 jaar geleden zichzelf ‘opnieuw uitvinden’, toen bij hem een hersenafwijking werd geconstateerd waardoor zijn zicht verminderde. ‘Ik ben opgeleid als technisch natuurkundige, maar kon mijn werk niet meer doen.’ Hij pakte zijn oude hobby op: sculpturen maken van klei, en ontwikkelde zich tot specialist in theepotten. ‘Nu wil ik met UWV een traject ingaan om professioneel kunstenaar te worden.’
Kort daarvoor wordt de andere winnaar, Patrick Hamer (Kampen, 37), emotioneel als hem de prijs wordt uitgereikt. Zijn winnende werk heet ‘We are soldiers’, een abstract blauw-wit schilderij van acryl en plastic soldaatjes. Hij noemt het ‘het soort werk dat eruit móet na het volgen van heftig nieuws’, bijvoorbeeld over oorlogen. Waar zijn tranen vandaan kwamen? ‘Misschien wel omdat ik eindelijk erkend word.’ Patrick durft zich pas 5 jaar kunstenaar te noemen, zegt hij. ‘Terwijl ik het in mijn hoofd al 20 jaar was. Ik bezocht altijd al veel musea, en was een vat vol ideeën. Maar ik schaamde me er ook enigszins voor, voelde me minderwaardig. Van de ene op de andere dag durfde ik het toch aan. En nu blijkt dat mensen die mij helemaal niet kennen mijn werk waarderen. Geweldig.’
Publieksprijs Kunstcongres West
De publieksprijs ging naar Stefanie Wierda (Delfgauw, 42), bij wie de oorlog in Jemen als een rode draad door haar werk loopt. Stefanie groeide op in het Midden-Oosten, waar haar ouders actief waren als ontwikkelingswerkers. ‘Ik schilder veel op basis van mijn herinneringen. Dat is mijn manier om met deze oorlog om te gaan. Het doet me pijn om te zien dat het land en de mensen kapotgaan.’ Haar geëxposeerde werk heet ‘Dreamer’. Stefanie hoopt na de Kunstacademie op termijn door te kunnen als zzp’er. De jury noemt haar werk ‘vakkundig goed’ en geeft aan dat ze haar onderwerpen ‘goed onderbouwt’.
V.l.n.r. achterste rij, kunstcommissie: Marijke Geméssy, Peter Jonkers en Sander du Floo. V.l.n.r. voorste rij, winnaars: Stefanie Wierda, Patrick Hamer en Xander Rijkee
Tot slot, een foto-impressie van deze dag in Den Haag:
